W miesięczniku "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" nr 9(740)2011, Wydawnictwo Instytutu ORGMASZ, ukazała się recenzja książki D. Rushkoff'a pt. "Program or be programmed. Ten Commands for a Digital Age.", autorstwa mgr Katarzyny Kołomańskiej.
“Program or be programmed. Ten Commands for a Digital Age”
Autor: Douglas Rushkoff
WYDAWNICTWO
OR BOOKS New York 2010
Książka D. Rushkoffa dotyczy koncepcji programowania umysłów za pośrednictwem kultury wizualnej i technologii multimedialnych na niespotykaną dotąd skalę. W dobie globalnej digitalizacji życia, przedsiębiorstwa za wszelką cenę szukają sposobu pozyskania jak najdokładniejszych informacji o klientach, naszych potrzebach i preferencjach. Motywem przewodnim książki jest paradygmat jakości życia i jego pomiar w świetle zjawiska „social currency”, określanego mianem ludzkiego towaru lub waluty społecznej. Novum koncepcji polega na umieszczeniu w centrum zainteresowania podejścia procesowego i systemowego do jakości życia, dostrzegając w sferze wizualnej dynamiczną przestrzeń jej rozwoju.
W kontekście nauki o zarządzaniu, problematyka książki rzuca nowe światło na podstawowe elementy struktury otoczenia wizualnego, tworzące system kierujący ludzką percepcją i procesami decyzyjnymi. Jego rola jako strategicznego narzędzia w powszechnym kształtowaniu świadomości determinuje kierunki rozwoju ludzkości.
Douglas Rushkoff jest cenionym socjologiem, pisarzem, teoretykiem mediów, publicystą, wykładowcą, scenarzystą oraz laureatem prestiżowej Nagrody im. Neila Postmana przyznanej za zdobycze intelektualne w sferze publicznej. Autor uznawany jest za jednego z najważniejszych specjalistów zajmujących się Nowymi Mediami, popkulturą i ich wzajemnym przenikaniem się w sferze społecznej, ekonomicznej i duchowej.
Autor podkreśla fakt, że rozwój Internetu i upowszechnienie technik cyfrowych nie tylko umożliwiły projektowanie upodobań konsumenckich, lecz na przestrzeni ostatnich dwóch dekad głęboko zmodyfikowały procesy ogólnej percepcji i podejmowania decyzji. Synteza, analiza oraz ocena możliwości cyfrowych technologii informacyjnych w kontekście szans i zagrożeń społecznej oraz indywidualnej świadomości, skłania do głębokiej refleksji nad wolnością wyboru i rozwojem kontroli społecznej w perspektywie globalnej strategii projektowania jakości życia. Wieloletnia, bogata praktyka badawcza autora oraz wnioski będące podstawą założeń i wskazówek udokumentowano licznymi przykładami z socjologii mediów, handlu i kultury. Strukturę pracy oparto na logicznych etapach, składających się na elementy wielopoziomowych procesów programowania w światowym systemie zarządzania gospodarką i kulturą (Ten Commands for a Digital Age). Każdy z etapów rozwinięty został w książce oraz opisany w poszczególnych rozdziałach.
Praca składa się z wprowadzenia eksponującego podstawowe założenia i strukturę koncepcji opartą na systemie abstrakcyjnych czynników zaburzających naturalny rozwój i funkcjonowanie m.in. świadomości oraz podświadomości. Uwzględniono teorie: czasu, miejsca i wyboru; złożoność procesów społecznych; skalę wartościowania rzeczywistości poprzez abstrakcyjność wirtualnej skali porównawczej; tożsamość w środowisku multimedialnym; teorię społeczną w aspekcie komunikacji P2P, od wzajemnej obserwacji do kultury śledzenia; wiarygodność; otwartość (od uczciwej eksploatacji dóbr intelektualnych do ich kradzieży); teorię celu. Programowanie umysłów wykorzystano jako strategiczne narzędzie kontroli poziomu jakości życia, nową metodę kształtowania otoczenia za pomocą cyfrowych technologii. Najważniejszym elementem koncepcji jest czynnik ludzki, czyli społeczeństwo podzielone na jednostki twórcze (świadome) oraz odtwórcze (nieświadome). Ważnymi elementami książki są interpretacje licznych badań, przeprowadzone przez autora m.in. w środowiskach akademickich, handlu i usług, kultury i rozrywki. Wiele interesujących analiz oparto o socjologiczne studium przypadku programowania w warunkach otoczenia wizualnego, jako najpotężniejszej dźwigni społeczeństwa informacyjnego. Na szczególną uwagę zasługują analizy etapów kodowania umysłu w kontekście płaszczyzn codziennej aktywności. Ostatnie rozdziały książki poświęcono specyfice zmian behawioralnych w środowisku multimedialnym.
Aby zwalczać zagrożenia takie jak zubożenie świadomości, kreatywności oraz innowacyjności należy zdawać sobie sprawę z ich obecności. Książka stanowi istotny wkład w uporządkowanie znanej, stosowanej wiedzy o psychologii mediów w kontekście podejścia procesowego i systemowego do jakości życia. Przejrzysta struktura poszczególnych rozdziałów pracy zawiera liczne przykłady argumentujące wzajemne powiązania jakości życia i programowania umysłów, przemawiające za koncepcją zarządzania jakością wizualną otoczenia. Wzbogacające wiedzę fakty stają się przyczynkiem dla lepszego, głębszego oraz pełniejszego zrozumienia szans i zagrożeń towarzyszących koncepcji autora książki pt. „Program or be programmed”. Świadomy i odpowiedzialny kapitał ludzki w społeczeństwie informacyjnym jest inwestycją w przyszłą innowacyjność oraz wysoką jakość życia, jeśli zapewni się mu rozwój i odpowiedni zakres wiedzy. Tym samym, książka podkreśla zasadność i konieczność wdrażania filozofii jakości oraz systemu zarządzania jakością w sztukach wizualnych.
KEIT, SJSW 2012
